Plekje op de participatieladder

…en, waar kwam je op uit? Laat me raden; verrichten van arbeid? activiteiten t.b.v. een vooraf vastgesteld resultaat? inspanningen met een commercieel doel? Ik keur alles goed! En ik keur alles af.

Mijn oudste zoontje Bas (’96) is meervoudig complex gehandicapt. Als gevolg van een stofwisselingsziekte is hij vanaf de geboorte doof, blind, verstandelijk beperkt, rolstoelgebonden en compleet afhankelijk van anderen. Sinds twee jaar heeft hij een Wajong uitkering en woont hij met passende begeleiding in een 24-uurs setting. Overdag gaat hij naar dagbesteding…Wij zijn trots op hem!

Nu komt het leuke deel 😉

Enkele weken geleden liet ik een foto zien aan mensen in mijn omgeving. Op die foto zit Bas in zijn wandelwagen, voortgeduwd door een volwassene. Ik vroeg deze mensen aan te geven wie op deze foto aan het werk was. Gewoon zonder verdere uitleg: “Wie is hier aan het werk?”

Op één na (die kende me al langer dan vandaag…) zei iedereen dat de persoon die de wandelwagen duwde aan het werk was. Mogelijk een begeleider, misschien een stagiaire of zelfs een vrijwilliger. Niemand heeft zich afgevraagd of Bas misschien diegene was die aan het werk was.

Door welke bril kijk jij?

Afhankelijk hoe je werk definieert, waardeer je de inspanning van de ander als werk. De bril waardoor je kijkt zet je soms op het verkeerde been. De persoon achter de wandelwagen is een vrouw met een licht verstandelijke beperking, psychiatrische problematiek en leidde een kluizenaarsbestaan achter een paar halfdode geraniums. Menig hulpverlener heeft zijn tanden er op stuk gebeten. Zonder resultaat.

Een begeleider van Bas zijn groep kende de vrouw en vroeg haar of ze zo nu en dan kon helpen bij het wandelen. Bas schiep geen verwachtingen, stelde geen vragen en vond niets van haar. Er was een klik tussen beide. Na enkele weken was de vrouw zienderogen vooruit gegaan; ze verzorgde haar kleding en kapsel, had wandelschoenen gekocht en had via Bas voorzichtig contact gelegd met een andere vrijwilliger. Ze nam deel aan georganiseerde activiteiten en sloot aan bij een cursus voor vrijwilligers. Op de participatieladder was deze vrouw binnen een aantal maanden van trede 1 (“geïsoleerd”)  via trede 2 (“sociale contacten buitenshuis”) naar trede 3 opgeschoven (“deelname georganiseerde activiteiten”). Bas is diegene geweest die waarde heeft toegevoegd aan de maatschappij en deze vrouw in het bijzonder. Door hem is zij uit haar isolement gehaald, heeft ze sociale contacten opgedaan en participeert ze in de maatschappij. Waar zou je Bas nu plaatsen op die ladder?

Als je “werk” omschrijft als “waarde toevoegen aan de maatschappij” word je wel gedwongen door een andere bril te kijken. Bas heeft “werk” verricht wat consulenten en maatschappelijk werkers niet voor elkaar konden krijgen. Met zijn afhankelijkheid heeft hij “aan knoppen gedraaid” en mensen in beweging gekregen.

Bas is van waarde, iedereen is van waarde!  Hoe definieer jij werk vanaf nu?